Zaburzenia integracji sensorycznej (SI) to problemy z przetwarzaniem bodźców zmysłowych, które mogą wpływać na codzienne funkcjonowanie dziecka, jego rozwój emocjonalny, społeczny i ruchowy. Objawy mogą być różnorodne – od nadwrażliwości na dźwięki czy dotyk, po poszukiwanie intensywnych doznań sensorycznych. Kluczowe w rozpoznaniu jest obserwowanie nietypowych reakcji dziecka na bodźce, które dla innych są neutralne, oraz konsultacja ze specjalistą – terapeutą integracji sensorycznej.

Czym są zaburzenia integracji sensorycznej?

Integracja sensoryczna to proces, w którym mózg organizuje informacje płynące z zmysłów (dotyku, słuchu, wzroku, smaku, węchu, ruchu i równowagi), aby umożliwić adekwatną reakcję na otoczenie. Gdy ten proces jest zaburzony, dziecko może mieć trudności z codziennymi czynnościami, nauką, a nawet nawiązywaniem relacji.

Podstawowe systemy sensoryczne:

• Dotykowy – odpowiada za odczuwanie dotyku, temperatury, bólu.
• Przedsionkowy – związany z ruchem i równowagą.
• Propriocepcja – czucie głębokie, świadomość pozycji ciała.

Objawy zaburzeń integracji sensorycznej

Objawy mogą się różnić w zależności od rodzaju zaburzeń. Niektóre dzieci są nadwrażliwe, inne – podwrażliwe, a jeszcze inne poszukują intensywnych wrażeń sensorycznych.

Nadwrażliwość sensoryczna (obronność sensoryczna)

• Unikanie pewnych faktur ubrań (np. metek, wełny).
• Reakcje lękowe na głośne dźwięki (odkurzacz, suszarka).
• Niechęć do mycia głowy, obcinania paznokci.
• Wybiórczość pokarmowa – odrzucanie niektórych smaków lub konsystencji.

Podwrażliwość sensoryczna

• Słaba reakcja na ból lub temperaturę.
• Trudności z wyczuciem siły (np. zbyt mocne ściskanie przedmiotów).
• Potrzeba mocniejszych bodźców, np. ciągłe bujanie się na krześle.

Poszukiwanie sensoryczne

• Większa niż u rówieśników potrzeba ruchu (bieganie, skakanie).
• Uderzanie przedmiotami, by usłyszeć dźwięk.
• Gryzienie lub ssanie nieodpowiednich przedmiotów.

Jak odróżnić zaburzenia SI od zwykłych dziecięcych zachowań?

Każde dziecko może czasem nie lubić hałasu czy pewnych ubrań. Kluczowa jest intensywność i wpływ na codzienne życie. Jeśli reakcje są bardzo nasilone i utrudniają funkcjonowanie (np. unikanie placów zabaw z powodu hałasu), warto skonsultować się ze specjalistą.

Kiedy udać się do specjalisty?

Jeśli zauważysz u dziecka niepokojące sygnały, warto skonsultować się z terapeutą integracji sensorycznej. Diagnoza obejmuje szczegółowy wywiad, obserwację i testy. Im wcześniej rozpocznie się terapię, tym lepsze efekty można osiągnąć.

Gdzie szukać pomocy?

• Poradnie psychologiczno-pedagogiczne.
• Gabinet terapeuty integracji sensorycznej.
• Neurolog dziecięcy (w przypadku wątpliwości).

Jak wspierać dziecko w domu?

Oprócz terapii ważna jest codzienna praca w domu. Oto kilka sposobów:

Dla dzieci nadwrażliwych:

• Stopniowe oswajanie z bodźcami (np. wprowadzanie nowych faktur przez zabawę).
• Ciche, przewidywalne otoczenie.
• Używanie miękkich ubrań bez metek.

Dla dzieci podwrażliwych:

• Zabawy z ciężkimi przedmiotami (np. noszenie książek).
• Aktywności stymulujące czucie głębokie (turlanie, skakanie).
• Zachęcanie do różnorodnych smaków i tekstur jedzenia.

Podsumowanie

Zaburzenia integracji sensorycznej to wyzwanie, ale odpowiednio wczesna diagnoza i terapia mogą znacząco poprawić komfort życia dziecka. Ważne, by nie bagatelizować niepokojących sygnałów, ale też nie wpadać w panikę – każde dziecko rozwija się w swoim tempie. Jeśli macie podobne doświadczenia, podzielcie się w komentarzu. Jak radzicie sobie z wyzwaniami sensorycznymi u waszych dzieci?

Kasia

Witaj na blogu dla rodziców, którzy chcą być blisko swoich dzieci – bez presji bycia idealnymi. Znajdziesz tu praktyczne porady, szczere historie z życia mamy dwójki urwisów, przetestowane sposoby na zabawę, rozwój, wspólne spędzanie czasu i… przetrwanie trudniejszych dni.

Od ciąży, przez niemowlęce noce, aż po pierwsze dni w przedszkolu – jesteśmy tu, by dzielić się doświadczeniem, wspierać i inspirować.

💛 Mniej perfekcji. Więcej bliskości.

Blog tworzony z myślą o Tobie – mamie, tacie, cioci, dziadku – każdemu, kto chce być ważną częścią dzieciństwa.